رونمایی از سردیس شاعر ملی اوستیا در دانشگاه علامه طباطبائی
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، در این مراسم دکتر مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس‌جمهور، دکتر شجاع احمدوند، سرپرست دانشگاه علامه طباطبائی، آلان اوگایف، رئیس دانشگاه اوستیای شمالی، روسلان بزاروف، استاد دانشگاه، الکسی چبیروف، مدیر مرکز تحقیقاتی ولادی‌قفقاز، کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، حسین دیوسالار، معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، و جمعی از استادان و دانشجویان حضور داشتند.
عزم جدّی برای توسعه روابط علمی با دانشگاه های اوستیایی
در ابتدای این مراسم، دکتر احمدوند، سرپرست دانشگاه علامه طباطبائی، پس از اشاره به زمینه ها و ادوار تاریخی روابط ایران و اوستیا، تأکید کرد: «نصب سردیس شاعر ملی اوستیایی در دانشگاه علامه طباطبائی، نشانه‌ای از عزم جدی دانشگاهیان ایران برای تقویت روابط فرهنگی با اوستیا است.» وی افزود: «این برنامه‌ها با مشارکت نهادهای علمی و سیاسی دو کشور، ازجمله وزارت فدراسیون روسیه در امور قفقاز شمالی، دانشگاه دولتی زبان‌شناسی مسکو، دانشگاه تهران، دانشگاه الزهرا، اتاق بازرگانی ایران و روسیه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، و دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، به انجام رسیده که نشان‌دهنده ظرفیت دیپلماسی علمی در گسترش همکاری‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است.»
سرپرست دانشگاه علامه طباطبائی ابراز امیدواری کرد که با برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری از شناخت متقابل، روابط علمی و فرهنگی میان دانشگاهیان ایرانی و اوستیایی بیش از پیش توسعه یابد.
دانشگاه علامه طباطبائی در همکاری‌های علمی و فرهنگی با روسیه پیشگام است
معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در سخنرانی خود ضمن قدردانی از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه دولتی ولادی‌قفقاز به‌دلیل پیگیری نصب تندیس کستا ختاگورف و تلاش‌های مستمر در توسعه روابط فرهنگی و دانشگاهی، از اهمیت قفقاز شمالی به‌عنوان پلی تاریخی میان ایران و روسیه سخن گفت. وی با اشاره به تلاش‌های فراوان دانشگاه علامه در پیشبرد همکاری‌های علمی و فرهنگی با روسیه اظهار کرد: «به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، تجلیل از دانشگاهی دیگر برایم آسان نیست، اما واقعیت آن است که دانشگاه علامه طباطبائی در این حوزه بسیار موفق عمل کرده و همکاری‌هایش با قفقاز شمالی و جنوب روسیه همچنان ادامه دارد.»
وی افزود: «قفقاز شمالی، به‌ویژه اوستیای شمالی، به‌واسطه پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی با ایران، از ظرفیت بالایی برای گسترش روابط مردمی برخوردار است. توصیه می‌کنم همه دوستان، به‌ویژه دانشجویان و استادان، از این منطقه بازدید کرده و مهمان‌نوازی و احساس مشترک مردم اوستیا با ایرانیان را از نزدیک تجربه کنند.»
او با اشاره به تسهیلات فراهم‌شده از سوی دانشگاه علامه طباطبائی برای رفت‌وآمد دانشجویان و استادان به قفقاز شمالی، گفت: «این منطقه در ذهن مردمش، تصویری روشن از فرهنگ و تاریخ مشترک با ایران دارد. در قرون گذشته، پیش از اختراع وسایل نقلیه مدرن، قفقاز شمالی یکی از مسیرهای اصلی مواصلاتی ایران بود و نام آن در خاطرات سفرای ایرانی و هیئت‌های دیپلماتیک بارها ذکر شده است.»
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تأکید بر تمایز میان قفقاز شمالی و جنوبی، توضیح داد: «قفقاز شمالی شامل هفت منطقه خودمختار در فدراسیون روسیه از جمله اوستیای شمالی است و با قفقاز جنوبی، که شامل جمهوری‌های گرجستان، ارمنستان و آذربایجان است، تفاوت دارد. برخلاف اوستیای جنوبی که در سال ۲۰۰۸ موضوع مناقشه میان روسیه و گرجستان بود، اوستیای شمالی بخشی باثبات از فدراسیون روسیه است و نباید این دو در اخبار و تحلیل‌ها اشتباه گرفته شوند.»
وی با مرور اقدامات فرهنگی دوران سفارت خود در روسیه، از نصب تندیس خیام در آستراخان، حافظ در قلعه دربند داغستان، و فردوسی در ولادی‌قفقاز در سال ۱۳۹۸ یاد کرد و گفت: «این اقدامات بخشی از گفت‌وگوی فرهنگی ایران و قفقاز شمالی بود که در سطح وزرا برگزار شد. روابط ایران و روسیه در سه دهه گذشته رشد چشمگیری داشته، اما نباید صرفاً به حوزه‌های سیاسی و امنیتی محدود شود. قفقاز شمالی و جنوب روسیه به دلیل پیشینه تاریخی و نزدیکی فرهنگی، ظرفیت بالایی برای توسعه روابط اقتصادی، فرهنگی و علمی دارند.»
سنایی با اشاره به نقش تاریخی قفقاز شمالی در روابط ایران و امپراتوری روسیه اظهار داشت: «تشکیل اتحاد جماهیر شوروی این پیوندها را تضعیف کرد، اما اکنون فرصت احیای آن فراهم شده است. روابط ایران و روسیه در سطح بین‌المللی، به‌ویژه در همکاری‌های سه‌جانبه با چین، و در سطح منطقه‌ای در قفقاز، آسیای مرکزی و خاورمیانه، از هماهنگی و تفاهم برخوردار است. در سطح دوجانبه نیز باید از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی مناطق نزدیک‌تر مانند قفقاز شمالی بهره برد.»
روابط آکادمیک نقش کلیدی در پیوندهای دو ملت دارد
در این مراسم، دکتر کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه نیز به‌صورت آنلاین حضور یافت. وی ضمن خوشامدگویی به حضار و تجلیل از اهمیت این رویداد، کستا ختاگورف را چهره‌ای چندوجهی توصیف کرد که نه‌تنها شاعری برجسته، بلکه نقاش، نیکوکار و کنشگر اجتماعی بود که به‌دلیل انتقاد از سیاست‌های امپراتوری روسیه، دو بار از زادگاهش تبعید شد. جلالی تأکید کرد که ختاگورف نقش مهمی در تولید و ترویج ادبیات اوستیایی و پیوند آن با فرهنگ قفقاز ایفا کرده است.
سفیر ایران با اشاره به همکاری‌های موفق دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه ولادی‌قفقاز، این نهادها را پیشگام در توسعه روابط علمی و فرهنگی میان دو کشور دانست. وی اظهار داشت: «روابط دانشگاهی و علمی نقش کلیدی در گسترش همکاری‌های ایران و روسیه دارد. این همکاری‌ها نه‌تنها در سطح آکادمیک، بلکه در احیای پیوندهای مردمی میان دو ملت نیز مؤثر است.»
دکتر جلالی با مرور تاریخ روابط ایران و روسیه، به روابط گسترده مردمی پیش از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ اشاره کرد و گفت: «تا پیش از سال ۱۹۲۰، اوستیای شمالی شاهد حضور فعال جامعه ایرانی بود. محله ایرانی‌ها، مدرسه ایرانی و مسجد پارسیان در ولادی‌قفقاز وجود داشت و حتی سرکنسولگری ایران تا سال ۱۹۲۰ در این منطقه فعال بود. هنوز هم کتیبه‌ای با رباعی فارسی در ورودی مسجدی که اکنون به رصدخانه تبدیل شده، باقی است که گواه این روابط عمیق است.»
وی افزود: «پس از انقلاب ۱۹۱۷، روابط مردمی تحت تأثیر فضای کمونیستی محدود شد و به سطح دولتی تقلیل یافت. اکنون وظیفه ماست این روابط را به مسیر طبیعی و مردمی خود بازگردانیم.»
وی با تأکید بر علاقه مردم قفقاز به فرهنگ ایرانی و احساس خویشاوندی آن‌ها با ایران، اظهار داشت: «مردم قفقاز ایرانیان را دوست دارند و حتی خود را در پیوندی تاریخی و فرهنگی با ایران می‌بینند. نصب تندیس‌هایی مانند ختاگورف و رفت‌وآمدهای دانشگاهی بخشی از تلاش برای بازسازی این پیوندهای طبیعی و مردمی است تا از محدودیت روابط صرفاً دولتی فاصله بگیریم.»
دکتر جلالی همچنین از برگزاری موفقیت‌آمیز کنفرانس «همکاری‌های ایران و قفقاز شمالی» با مشارکت دانشگاه ولادی‌قفقاز، دانشگاه علامه طباطبائی و سفارت ایران تجلیل کرد. وی از دکتر احمدوند و دکتر اوگایف دعوت کرد تا سومین دوره این کنفرانس را در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) در منطقه قفقاز برگزار کنند. این کنفرانس قرار است با حضور استادان برجسته دو کشور، به بررسی فرصت‌ها و چشم‌اندازهای همکاری‌های مشترک بپردازد.
سفیر ایران با قدردانی از تلاش‌های دانشگاه‌های علامه طباطبائی و ولادی‌قفقاز در تقویت پیوندهای فرهنگی و علمی، ابراز امیدواری کرد که این‌گونه رویدادها به تعمیق دوستی و همکاری میان مردم ایران و قفقاز منجر شود.
همکاری‌های فرهنگی با ایران گسترش یابد
دکتر آلان اوگایف، رئیس دانشگاه اوستیای شمالی، از نقش برجسته این دانشگاه در تقویت روابط فرهنگی و علمی با ایران سخن گفت. وی با اشاره به فعالیت بیش از یک دهه مرکز فرهنگ و زبان فارسی در این دانشگاه، امضای توافق‌نامه راهبردی همکاری میان ایران و روسیه در سال جاری را گامی مهم در گسترش همکاری‌های دوجانبه دانست.
دکتر اوگایف به تفاهم‌نامه همکاری امضاشده در دسامبر ۲۰۱۶ اشاره کرد که به روابط گرم و پربار میان دو کشور منجر شده است. از جمله دستاوردهای این همکاری‌ها، برگزاری همایش «ایران–قفقاز: چشم‌اندازهای پیش‌رو» در سال ۲۰۱۷، اجرای برنامه «ایران در دوره معاصر» در سال ۲۰۱۸ با همکاری دانشگاه علامه طباطبائی، و نصب سردیس حکیم ابوالقاسم فردوسی در دانشگاه در سال ۲۰۱۹ بود. وی از حمایت‌های دکتر جلالی، سفیر ایران، در اجرای این طرح‌ها قدردانی کرد.
رئیس دانشگاه اوستیای شمالی همچنین به ترجمه کتاب «نغمه‌های آلانی» توسط یکی از استادان دانشگاه علامه طباطبائی اشاره کرد که به گفته او، گامی مهم در تقویت دوستی میان دو ملت است.
دکتر اوگایف در پایان ضمن تشکر از تمامی دست‌اندرکاران، ابراز امیدواری کرد که این اقدامات مشترک، از جمله نصب تندیس شاعران و ترجمه آثار ادبی، افق‌های تازه‌ای برای همکاری‌های فرهنگی و آموزشی میان ایران و روسیه بگشاید و آثار شاعرانی چون فردوسی، حافظ و سعدی همچنان در قلب مردم بازتاب یابد.
نصب سردیس ختاگورف، نمونه‌ای موفق از دیپلماسی فرهنگی است
در این مراسم، حسین دیوسالار، معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نیز در سخنرانی خود از نصب سردیس شاعر بزرگ اوستیایی در یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های ایران ابراز خرسندی کرد. وی نقش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزنی فرهنگی ایران در روسیه و اداره‌کل همکاری‌های علمی و دانشگاهی را در به‌ثمر رسیدن این اقدام فرهنگی و علمی، برجسته دانست.
دیوسالار اظهار کرد: «این پروژه چند سالی متوقف بود، اما با پیگیری‌های مستمر سفارت ایران، رایزنی فرهنگی و دانشگاه علامه طباطبائی، سرانجام به نتیجه رسید.» وی رونمایی از سردیس کستا ختاگورف را نمونه‌ای برجسته از دیپلماسی فرهنگی دانست که به تقویت روابط قلبی و عاطفی میان ملت‌های ایران و روسیه کمک می‌کند.
او با اشاره به روابط سیاسی موفق میان دو کشور تأکید کرد: «تقویت روابط فرهنگی، هنری و علمی میان ملت‌ها، زمینه‌ساز گسترش و تعمیق سایر حوزه‌های همکاری است. هرچه این پیوندها عمیق‌تر شود، همکاری‌های دوجانبه پایدارتر خواهد بود.»
دیوسالار به ابتکار دکتر مهدی سنایی، سفیر پیشین ایران در روسیه، در نصب سردیس حکیم ابوالقاسم فردوسی در دانشگاه ولادی‌قفقاز نیز اشاره کرد و گفت: «این اقدام، سنگ بنای همکاری‌های فرهنگی دوجانبه بود. اگرچه نصب متقابل تندیس کستا ختاگورف در ایران به‌دلیل موانعی متوقف شده بود، اما با تلاش‌های دکتر جلالی، دکتر احمدوند و رایزنی فرهنگی ایران، این پروژه به سرانجام رسید.» وی افزود که دانشگاه علامه طباطبائی با نگاه فرهنگی و علمی خود، بستر مناسبی برای تحقق این اقدام ماندگار فراهم کرده است.
او ختاگورف را نه‌تنها شاعری برجسته، بلکه هنرمندی بزرگ و شخصیتی متعهد توصیف کرد که آثارش تأثیر عمیقی در ادبیات و فرهنگ اوستیا گذاشته است. دیوسالار همچنین با اعلام آمادگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای حمایت از برگزاری همایش‌های مشترک و ترجمه آثار ادبی دو کشور، تأکید کرد که این اقدامات به توسعه روابط فرهنگی کمک خواهد کرد.
در بخشی دیگر از سخنان خود، دیوسالار از برگزاری هفته فرهنگی روسیه در ایران از ۱۹ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با حضور بیش از ۸۰ هنرمند برجسته روس در حوزه‌های مختلف خبر داد و از همه علاقه‌مندان دعوت کرد تا در این رویداد شرکت کنند.
در پایان این مراسم نیز حاضران با حضور در محوطه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی از سردیس کستا ختاگورف رونمایی کردند.
نظر شما :