بررسی نظریه اسکوپوس (skopos) با حضور پرفسور «کریستیان نورد» از آلمان

 سخنرانی پرفسور «کریستیان نورد (Christiane Nord)» درمورد نظریه «اسکوپوس (skopos)» شنبه ۱۴ بهمن ماه در سالن شهید عضدی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

در ابتدای این نشست که به همت گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شده بود، «کریستیان نورد» به مطرح کردن تاریخچه این نظریه و اینکه که «اسکوپوس (skopos)» از دهه ۷۰ مطرح شده است، پرداخت.

نظریه «اسکوپوس (skopos)» و یا هدف، مانند نظریه‌های نظام چند‌گانه و مطالعات توصیفی ترجمه، رویکردی اجتماعی_فرهنگی نسبت به ترجمه دارد. ضمن‌آنکه این نظریه یکی از گونه‌های خاص کنشِ ترجمه‌ای و مبتنی بر متن مبدأ است.

این استاد دانشگاه در ادامه سخنرانی خود با بیان اینکه این نظریه گسترش یافته و محبوبیت آن به فراتر از مرزهای آلمان رسیده است، اظهار کرد: این نظریه مبتنی بر هدف ترجمه است و نظریات کلاسیک ترجمه، تعادل و وفاداری را زیر سؤال می‌برد.

«کریستیان نورد» خاطرنشان کرد: به نظر طرفداران نظریه «اسکوپوس (skopos)»، ممکن است نیاز باشد، ترجمه‌های غیر‌وفادار تولید شود تا نیاز خواننده، ناشر و یا شرایط ترجمه را در این زمینه برطرف کند.

وی در پایان با تأکید بر این نظریه، از کاربرد آن در تدریس ترجمه و انتخاب آن برای ترجمه عملی صحبت کرد.

«اسکوپوس» واژه‌ای یونانی به معنای هدف است و نخستین بار «هانس ورمیر (Hans Josef Vermeer)» در دهه ۱۹۷۰ میلادی از آن سخن به میان آورد. اسکوپوس در نظریه «ورمیر» به معنای «هدف ترجمه» و یا «هدف فرآیند ترجمه» است. از دیدگاه وی هدف ترجمه نیازها و انتظارات خوانندگان فرهنگ مقصد است که «ورمیر» آن را «اسکوپوس» نامید.